Trong kế hoạch phát triển KTXH giai đoạn 2020 - 2025, huyện ta đặt mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn theo hướng dịch vụ, phát huy có hiệu quả tiềm năng, thế mạnh về thiên nhiên, bản sắc văn hóa dân tộc, là điểm đến hấp dẫn không chỉ với du khách trong nước mà cả bạn bè quốc tế.
Với việc cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi, thu hút các Tập đoàn, Doanh nghiệp có tiềm năng đầu tư vào địa bàn, nhiều dự án hứa hẹn sẽ mang lại những lợi ích thiết thực không chỉ về mặt kinh tế mà còn thay đổi nếp nghĩ, cách làm và tư duy nhạy bén của người dân địa phương, có thể kể đến như Dự án khu du lịch sân Golf Pa Chè; Khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng Thác Chiềng Khoa của Tập đoàn Sun Group; Khu tham quan vui chơi giải trí Hua Tạt Prestige Resort của Công ty Cổ phần đầu tư dịch vụ du lịch và thương mại Minh Trung Sơn; Dự án khu bảo tồn và phát triển văn hóa gắn với du lịch cộng đồng bản Mường An của Công ty cổ phần đầu tư và phát triển văn hóa - Du lịch Sơn La; Điểm du lịch cộng đồng Vigolando tại Bản Chiềng Đi, xã Vân Hồ của Công ty cổ phần KST Việt Nam....Song hành cùng các dự án có quy mô, nhiều loại hình du lịch sinh thái, văn hóa - lịch sử, tâm linh như Bản Hua Tạt, Suối Lìn, xã Vân Hồ; bản Bướt, Nà Bai, Phụ Mẫu, xã Chiềng Yên; khu Thác Nàng Tiên, Đền nàng Bẳng - Mương, xã Chiềng Khoa; Đền Hang Miếng, xã Quang Minh; Hang mộ Tạng Mè, xã Suối Bàng; bản Nà Sàng, xã Chiềng Xuân...cũng được huyện quan tâm duy trì và phát triển, gắn với các nét văn hóa đặc sắc trong Lễ Hội Hoa Ban (Chiềng Khoa); Ngày hội Hoa Đào (Lóng Luông)…được tổ chức thường niên.
Bên cạnh đó, huyện cũng chú trọng bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, kiến trúc truyền thống về nhà ở đảm bảo chất lượng, an toàn phục vụ du khách, quan tâm phục dựng các làn điệu dân ca, điệu múa, nhạc cụ dân tộc, phối hợp với Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh tổ chức thành công lớp tập huấn truyền dạy “Dân ca, nhạc cụ dân tộc Mông” tại xã Lóng Luông, thành lập 01 câu lạc bộ văn nghệ phục vụ du lịch cộng đồng bản Hua Tạt. Hoạt động văn hóa, văn nghệ quần chúng phát triển mạnh mẽ, 100% các xã trên địa bàn có đội văn nghệ thường xuyên tập luyện và tham gia giao lưu, biểu diễn trong các dịp lễ, tết,...Vận động, khuyến khích nhân dân phát triển các làng nghề thủ công truyền thống như: Dệt thổ cẩm, rèn, mây tre đan, làm giấy gió, chế tác nhạc cụ, đạo cụ dân tộc,… vừa giúp du khách được trải nghiệm vừa tạo ra các sản phẩm lưu niệm đặc trưng. Du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng tại huyện còn được thưởng thức các món ăn, đồ uống mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc như pa pỉnh tộp, thịt trâu gác bếp, ốc suối, măng rừng, gà nướng, lợn cắp nách,...tất cả đều là những sản vật địa phương, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; các loại nông sản sạch, được sản xuất theo quy trình VietGap, GrobanGap, Ocop như cam, quýt, gạo nếp, lúa tẻ râu...
Hiện nay, toàn huyện có 06 di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được công nhận cấp tỉnh, cấp Quốc gia. Do vật, huyện cũng thường xuyên chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chuyên môn tăng cường phối hợp với đơn vị tư vấn khảo sát các điểm du lịch để khai thác, phát huy tối đa tiềm năng du lịch của huyện. Hướng dẫn các xã thành lập Ban quản lý các điểm du lịch, di tích lịch sử, văn hóa danh lam thắng cảnh nhằm quản lý, bảo vệ và khai thác hiệu quả tài nguyên du lịch. Công tác đầu tư, hỗ trợ cơ sở vật chất cho các bản du lịch cộng đồng từng bước được quan tâm như điện chiếu sáng, bê tông hóa đường nội bản, hỗ trợ trồng hoa khu vực nhà văn hóa bản và các hộ gia đình; biển chỉ dẫn... Qua rà soát, hiện toàn huyện có 10 nhà nghỉ, khu nghỉ dưỡng, 15 Homestay đang hoạt động, chủ yếu tại 4 xã Vân Hồ, Chiềng Yên, Chiềng Khoa và Lóng Luông. Từ năm 2020 đến nay, huyện đã đón 97.540 lượt khách, trong đó khách quốc tế 1.613 lượt người, doanh thu từ du lịch năm 2020 đạt 4 tỷ đồng; năm 2021 đạt 6 tỷ đồng, quý I/2022 đạt 4,3 tỷ đồng.
Để từng bước hình thành và xây dựng thương hiệu du lịch Vân Hồ, cuộc thi sáng tác biểu tượng và khẩu hiệu du lịch Vân Hồ đã được phát động, thu hút đông đảo giới nghệ sỹ nhiếp ảnh, hội họa chuyên và không chuyên tham gia, qua đó lựa chọn được biểu tượng, slogan để quảng bá rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng để du khách dễ dàng cập nhật, biết đến Vân Hồ. Quan tâm phối hợp với huyện Mộc Châu xây dựng bản đồ du lịch thông minh, đưa các điểm du lịch của Vân Hồ vào bản đồ du lịch điện tử 5D; khảo sát, đề xuất với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa 12 điểm thăm quan, du lịch, dừng nghỉ của Vân Hồ vào bản đồ du lịch tỉnh Sơn La; xây dựng trang thông tin dulichvanho.com để quảng bá hình ảnh, cập nhật thông tin về tiềm năng, thế mạnh và các dịch vụ du lịch của huyện đến các nhà đầu tư, du khách thập phương, đồng thời cũng là cầu nối trung gian, hỗ trợ, quảng bá các sản phẩm, dịch vụ cho các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch trong huyện. Phối hợp cùng Đài truyền hình Việt Nam và các cơ quan thông tấn báo chí Trung ương, địa phương xây dựng, phát sóng nhiều phóng sự, clip quảng bá, giới thiệu về miền đất, con người Vân Hồ đến du khách, tạo ấn tượng tốt đẹp.
Để phát triển du lịch theo hướng bền vững, đảm bảo an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, huyện sẽ quan tâm đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, thu hút các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh đầu tư vào khu, điểm du lịch nhằm tăng quy mô, chất lượng dịch vụ du lịch trên địa bàn. Lồng ghép có hiệu quả các nguồn vốn của địa phương với các chương trình mục tiêu để đầu tư hạ tầng giao thông, kết nối các khu, điểm du lịch; có hệ thống bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ và các hạng mục phụ trợ đạt chuẩn đáp ứng nhu cầu của du khách. Chú trọng phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch nông thôn, du lịch văn hóa - lịch sử... theo hướng bền vững, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh. Tăng cường quảng bá, khuyến khích liên kết vùng; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, tạo việc làm ổn định cho lao động nông thôn, góp phần xóa đói giảm nghèo. Phấn đấu đến năm 2025 đạt 450 triệu lượt khách, tốc độ tăng trưởng lượt khách bình quân đạt 15%, tổng doanh thu du lịch đạt 350 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân là 12%...đưa Vân Hồ trở thành điểm đến an toàn cho du khách trong hành trình khám phá, trải nghiệm Tây Bắc, Sơn La.
T/h: Kiều Anh