Vân Hồ có 6 dân tộc anh em chủ yếu cùng sinh sống trên địa bàn (bao gồm dân tộc: Thái, Mường, Kinh, Mông, Dao, Tày). Các dân tộc có truyền thống đoàn kết gắn bó trong đấu tranh, sản xuất và giao lưu văn hóa, hình thành và phát triển nền văn hóa cộng đồng đa dạng, phong phú, có tính nhân văn cao. Ngoài ra mỗi dân tộc có một nền văn hóa mang những đặc trưng độc đáo riêng được hình thành từ lâu đời với những giá trị văn hóa truyền thống tạo ra những nét hấp dẫn khách du lịch như:
- Dân tộc Thái, Mường có lễ hội và trò chơi dân gian như: Lễ hội Hoa ban (Xên bản, xên mường), Hội tung còn, Đẩy gậy, Cầu mùa,... gắn với mùa vụ trong năm và các làn điệu hát dân ca như: Hái Bông, Giao duyên, Đang, Xường,...
- Dân tộc Mông có các hoạt động văn hóa như: Múa khèn, ném pao vào những ngày tết cổ truyền tại sân nhà văn hóa các bản, và các lễ hội thể hiện sức mạnh và lòng dũng cảm như đua ngựa, bắn cung, bắn nỏ. Người Mông ở Vân Hồ có lễ hội Mùa Xuân với nhiều trò chơi dân gian được duy trì, tại các lễ hội điệu múa khèn là đặc trưng nhất cho người Mông với nhiều động tác biểu cảm.
- Dân tộc Dao có những vũ điệu gắn với các lễ như: Lễ đặt tên cho con cấp sắc, kết duyên, lễ chúc phúc,...
Về ẩm thực: Dưới đôi bàn tay khéo léo của các cô gái dân tộc, cùng với các sản phẩm đặc trưng của núi rừng Tây Bắc có thể tạo ra những món ăn độc đáo, hấp dẫn du khách, như: Bánh dày, xôi ngũ sắc, lợn mán quay, hấp; thắng cố, thịt chua; ốc suối, ốc đá hấp với xả ớt; cá suối chiên vàng, hấp với rau rừng và gia vị; rau rừng đồ,...
Các bản làng du lịch cộng đồng: Bản Phụ Mẫu, Nà Bai, bản Bướt (xã Chiềng Yên); bản Lóng Luông (xã Lóng Luông); bản Thín (xã Xuân Nha); bản Suối Lìn, Hua Tạt (xã Vân Hồ),... với cảnh quan, môi trường sống còn lưu giữ được nét sinh hoạt, văn hoá, cùng với các ngành nghề thủ công truyền thống có thể khai thác để tạo thành những sản phẩm du lịch có giá trị.
Ngoài ra kho tàng văn hóa dân gian (văn học truyền khẩu, kiến trúc, trang phục,…); nghệ thuật biểu diễn (các điệu múa dân gian, các loại nhạc cụ…) cũng hết sức phong phú và hấp dẫn du khách.